(İzmir Ticaret Odası Başkanı Mahmut Özgener ve Ricardo Aliberti'e ait Öz-Ege Tütün A.Ş. Güneydoğu'da üretim atağını büyütüyor)Türkiye’de üretilen sigaralarda yerli tütün kullanma oranının 2020’de kademeli olarak artırılmasına yönelik karar, Ege’deki tütün üreticisi firmaları son yıllarda farklı arayışlara yöneltti. Sigara firmalarının tedarik baskısı nedeniyle birçok firma Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde daha fazla Virginia, Burley gibi yabancı menşeli tütün üretmek için harekete geçti ve çalışmalarını da her yıl artırıyor.
Geçtiğimiz yıllarda Ege Bölgesi’nde çeşitli yerlerde arazi kiralayarak tütün diktiren İzmir Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Mahmut Özgener’in firması, bu süreçte Mardin Kızıltepe’ye de elini uzattı. Özgener ile Ricardo Aliberti'nin ortak olduğu Öz-Ege Tütün şirketinin Mardin Kızıltepe, Adıyaman ve Manisa’da toplamda 17 bin 500 dekar arazi kiraladığı ve buralarda üreticiyle anlaşarak tütün tarımı yaptırdığı belirtildi. Firmanın Virginia ve Burley tipi tütün yetiştirmek için kiraladığı arazideki üretim miktarı 6 bin tonu (6 milyon kilogram) buldu. Mardin ve Adıyaman’da tütün yetiştirme kararında, Ege Bölgesi’ndeki arazilerin sınırlı olmasının ve kiraların yüksekliğinin rol oynadığı belirtiliyor. Öte yandan, 5 yıl önce 10 milyon kilogram olan Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ndeki sözleşme miktarları da 2023 yılında 30 milyon kilograma kadar yükseldiği ifade ediliyor.GÜREL AİLESİ DE HAREKETE GEÇTİ
(İzmirli iş insanı İlhan Gürel)Öz-Ege Tütün, Yunanistan Eski Başbakanı Kostas Karamanlis’in Yönetim Kurulu Başkanı olduğu Yunanistan Tütün Üreticileri Kooperatif Birliği ile ortak kurduğu Sekoze firması ile de Trakya’nın belli bölgelerinde çeşitli tipte tütün yetiştirecek.Diğer tütün firmaları da Türkiye’deki sigara üreticilerinin talebini karşılamak için çeşitli bölgelerde arazi kiralıyor veya üreticilerle sözleşme yapıyor. Gürel ailesine ait Sunel Tütün’ün de artan yerli tütün talebini karşılamak için geleneksel kurutma yöntemi olan güneşte kurutma yerine fırında kurutma yöntemine geçtiği, üretim sürecini hızlandıracak bu operasyon için Manisa Salihli’deki Kütaş tesislerini kullandığı öğrenildi. Aynı yöntemi son yıllarda Özgener’e ait Öz Ege Tütün’ün de kullandığı belirtildi.Tütünde destekleme alımlarının kaldırılarak sözleşmeli üretime geçilmesi ve TEKEL’in özelleştirilmesinin ardından hem Türk tütünü üretimi hem de sigara firmalarının Türk tütünü kullanma oranı hızla geriledi. 2003 yılında yüzde 42 civarında olan sigarada yerli tütün kullanma oranı 2017 yılında yüzde 12’ye kadar düştü. Tütün yetiştiricisi kooperatiflerin baskısıyla 2020 yılında yapılan yasal düzenlemeyle sigarada tütün cinsi fark etmeksizin yerli tütün kullanma oranı kademeli olarak artırılarak, 2025’te yüzde 30’a çıkarılması öngörülüyor.Ege İhracatçı Birlikleri verilerine göre geçen yıl Türkiye’nin tütün ve tütün mamulleri ihracatı 922 milyon dolar, bu yılın ilk yarısında ise 451 milyon dolar oldu. Ege Tütün İhracatçıları Birliği Başkanı Ömer Celal Umur, Türkiye’de 30 milyon kilogram Virginia, 6 milyon kilogram Burley tipi yerli tütün üretmeyi hedeflediklerini açıklamıştı.Tarım ve Orman Bakanlığı Tütün ve Tütün Mamulleri Daire Başkanlığı istatistiklerine göre geçen yıl 80 milyonu Türk tütünü, 7 milyonu yabancı menşeli tütün olmak üzere 87 milyon kilogram tütün üretildi. 49 milyon kilogram tütün ihraç edilirken, ithal tütün miktarı 108 milyon kilogram oldu.2023 yılında 58 milyon kilogramı Ege Bölgesi’nde, 30 milyon kilogramı Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde, 10 milyon kilogramı Karadeniz Bölgesi’nde olmak üzere toplam 107 milyon kilogram tütün üretmek için ekici ile sözleşme yaptı. Sözleşme miktarının 80 milyon kilogramı Türk tütünü, 27 milyon kilogramı ise Virginia, Burley gibi yabancı menşeli tütünden oluşuyor. Kuraklıktan dolayı bu sezon Ege Bölgesi’nde tütün üretiminin sözleşme miktarının altında kalacağı öngörülüyor.

