TÜRKİYE'NİN ZEYTİNYAĞI İHRACATI DİBE ÇÖKTÜ
SİNAN DOĞAN'IN HABERİ...
Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM) Genel Kurul gündemine gelmesi beklenen Maden Yasası’ndaki değişiklik ile zeytinlik alanların madenciliğe açılması hedeflenirken, Türkiye’nin zeytinyağı ihracatı da dibe vurdu.
Bu sezon zeytin üreten ülkelerde yüksek rekolte ve Türkiye’de artan maliyetlerden dolayı ihracatta rekabetçiliğini kaybeden Türk zeytinyağı firmaları, yılın ilk altı ayında 38,8 bin ton ihracat yapabildi. Geçen yıl aynı dönemde ihracat miktarı 48,5 bin tondu.
Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği verilerine göre yılın ilk yarısında zeytinyağı ihracatı miktar olarak yüzde 20 azalırken, değer bazında azalış yüzde 45’i buldu. Ocak-Haziran döneminde geçen yıl 356,8 milyon dolarlık ihracat yapılırken, bu yıl ihracat 196,9 milyon dolar seviyesinde kaldı. Kilogram başına ihracat fiyatı aradan geçen bir yılda 7,34 dolardan (242 TL) 5,07 dolara (200 TL) geriledi.
AB PAZARI DİBE VURDU
Zeytinyağı ihracatının değer bazında en fazla yapıldığı ülke ABD oldu. ABD’ye miktar bazında yüzde 71, değer bazında yüzde 3 artışla 16,2 milyon kilogram karşılığında 76,2 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirildi. ABD’ye kilogram başına ihracat fiyatı ise yarı yarıya azaldı.
Japonya’ya değer bazında yüzde 42 düşüşle 13,5 milyon dolarlık ihracat gerçekleşirken, Kanada’ya 10,7 milyon dolar, Suudi Arabistan’a 9,1 milyon dolar değerinde satış yapıldı. Türk zeytinyağını dökme olarak alan geleneksel ihracat pazarları ve zeytin üreticileri İtalya’ya 8,3 milyon dolar, İspanya’ya 7,7 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirilebildi. Değer bazında ihracat İspanya pazarında yüzde 91, İtalya pazarında yüzde 77 oranında düştü. Ortadoğu ülkelerine ihracat 27 milyon dolar ile Avrupa Birliği ülkeleri ile aynı seviyede gerçekleşti. Kuraklıktan dolayı Türkiye'den mal almaya yönelen Avrupa Birliği ülkelerine geçen yıl ilk altı ayda 140 milyon doları aşan ihracat gerçekleşirken, bu yıl ihracat rakamı 27,5 milyon dolarda kaldı.
STOKLAR ENDİŞE YARATIYOR
Dünyada ve Türkiye’de rekoltenin yüksek olduğu bu sezon, zeytinyağının toptan fiyatı 300 liradan 150 liraya kadar geriledi. Üretici ürününü maliyetinin altında fiyattan elden çıkaramayınca, ihracatçı da yurtdışı fiyatlarla rekabet edemeyince stoklar şişti. Şu an stoklarda yaklaşık 300 bin ton yağ bulunduğunu belirten sektör yetkilileri, önlem alınmadığı takdirde sıcak yaz mevsiminden dolayı bu yağların kalitesinin bozulacağı uyarısında bulunuyor.